OFPRA Ret Kararı: İtiraz Süreci Hakkında Tüm Bilmeniz Gerekenler

Fransa’da yaptığınız iltica başvurusu reddedilirse ne yapmanız gerekir? Mülteci ve Vatansızları Koruma Kurumu (OFPRA) tarafından reddedilen sığınma başvurusuna itiraz hakkı mevcut mudur? OFPRA ret kararı almanız durumunda, Ulusal İltica Mahkemesi (CNDA) önündeki dava yoluna birlikte göz atalım.

OFPRA Ret Kararı İtiraz Süresi Kaç Gündür?

İltica başvurunuz sonrası karar size OFPRA tarafından posta yoluyla gönderir. OFPRA’nın başvurunuzu reddettiği veya ikincil koruma sağladığı ihtimallerde, kararın iptali ve mülteci statüsünün tanınması için karara karşı dava yoluna başvurabilirsiniz.

OFPRA kararına karşı itiraz süresi bir aydır. Süre, kararın tebliğ edildiği gün başlar, bir sonraki ayın aynı gününe tekabül eden tarihte biter. Örneğin, ret kararının 15 Eylül’de tarafınıza tebliğ edildiği ihtimalde, 15 Ekim itiraz için son gündür.

Son başvuru tarihini kaçırdığınız ihtimalde, hakkınızdaki ret kararı kesinleşir ve valilik tarafından hakkınızda sınır dışı kararı alınır. (OQTF)

“OFPRA Ret Kararı Elime Ulaşmadı”

OFPRA kararı elinize ulaşmasa dahi, kanunen posta ofisine bırakıldığı veya internet sisteminize yüklendiği tarihten sonra 15. gün itibariyle tebliğ edilmiş sayılmaktadır. Şu durumda itiraz süresi 15. günün sonunda başlayıp, yine 1 ay olarak hesaplanmalıdır. Mektubu almamanın veya internet sisteminden okumamanın sorumluluğu iltica talep eden kimsenin üzerine bırakılmaktadır.

“Adli Yardım (Devlet Avukatı Yardımı) Talep Ettim, Süre Nasıl Hesaplanacak?”

İltica başvurusunda bulunan herkesin kanunun adli yardım hakkı mevcuttur. Adli yardım sayesinde CNDA sürecinde size atanacak bir avukat ile temsil edilebilirsiniz. OFPRA ret kararı itiraz sürecinde adli yardım talebi için ayrılan süre, kararın tebliğinden itibaren 15 gündür. Bu süre kararın tebliğ edildiği günü takip eden gün başlar, 15. günün sonunda sona erer. Örneğin, 14 Eylül’de tebliğ edilen bir karar için adli yardım talebi 29 Eylül’de sona erecektir.

İltica sürecinde yapılacak adli yardım talebi, dava açma süresini keser. Adli yardım bürosu tarafından olumlu ya da olumsuz bir karar alınana kadar itiraz süreniz kesilecektir. Örneğin, kararın tebliğini takip eden 7. gün adli yardım talebinde bulunursanız, adli yardım talebinize gelen cevabın ardından itiraz için 23 günlük süreniz kalacaktır. Adli yardım talebinizin kabul edildiği ihtimalde, büro tarafından size bir avukat atanacak ve OFPRA ret kararına karşı itirazınız bu avukat tarafından gerçekleştirilecektir.

OFPRA Ret Kararına İtiraz Dilekçesi Nasıl Yazılır?

OFPRA ret kararına karşı itiraz etmek ve CNDA önünde dava açmak için avukatla temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. Aşağıdaki şekil şartlarına uymak kaidesiyle bizzat kendiniz de itiraz dilekçesi hazırlayabilirsiniz:

1. Dava dilekçesi Fransızca dilinde yazılmış olmalıdır.
2. Dilekçede adınız, soyadınızı, doğum tarihiniz ve yeriniz, uyruğunuz ve ikamet adresiniz yer almalıdır.
3. Dilekçe gerekçeli olmalıdır. Yani OFPRA’nın başvurunuzu reddettiği gerekçeleri eleştirerek iltica sebeplerinize açıklık getirmelisiniz.
4. İtiraz (dava) dilekçesi kendiniz veya avukatınız tarafından imzalanmış olmalıdır.
5. Dilekçede, duruşmada hangi dilde dinlenmek istediğinizi belirtmeniz gerekir. Bu sayede CNDA tercüman aracılığıyla ana dilinizde dinlenmenizi garanti etmektedir.
6. İltica talebinizin geçerli sebeplere dayandığını ispat eden belgeleri CNDA’ya sunabilirsiniz. Yabancı dildeki belgeleriniz Fransızcaya yeminli bir tercüman tarafından tercüme edilmiş olmalıdır.

OFPRA Ret Kararı İtiraz Dilekçesi Nereye ve Nasıl Gönderilmelidir?

Dava dilekçesi, posta veya faks yoluyla Ulusal İltica Mahkemesi’ne gönderilebilir.

Posta yoluyla gönderildiği ihtimalde, iadeli taahhütlü (lettre Recomandée avec avis de réception) olarak “35 rue Cuvier 93558 Montreuil Cedex” adresine postalanmalıdır.

Faks ile gönderildiği ihtimalde ise, en geç duruşma gününe kadar itirazınızın imzalı bir kopyasını mahkemeye sunmanız veya faksla gönderilen belgeleri yazı işlerine giderek imzalamanız gerekir. Avukatlar için böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. Faks ile itirazlar “01 48 18 44 20” numaralı hatta gönderilmelidir.

Ret Kararına İtiraz Etmek Ne Gibi Haklar Sağlıyor?

CNDA’ya yapılan itiraz, mahkeme tarafından bir karar verilene kadar hakkınızda alınmış bir tedbirin veya kararın uygulanmasını durdurur. İltica başvuru sürecinde CNDA kararını verene kadar Fransa’da kalmaya devam edebilirsiniz. Başvurduğunuz taktirde valilikler “iltica talep eden kişi” statüsüyle verdiği récepissénizi yenilemek zorundadır.

Başvurunuzun, süresi içerisinde yapılmaması veya yukarıdaki şekil şartlarına uyulmaması sebebiyle kabul edilemez ilan edilmesi durumunda Fransa’da kalma hakkınız sona erer. Bu durumda valilikler hakkınızda sınır dışı kararı alabileceklerdir.

OFPRA Ret Kararına İtiraz Etmek Ücretli Midir?

CNDA nezdindeki bütün işlemler ücretsizdir. Yalnızca, belgelerinizin tercüme masraflarını ve avukat ücretini ödemeniz gerekebilir. Yukarıda açıkladığımız şartlara uyarak adli yardım talebinde bulunursanız bu masraflardan da muaf tutulursunuz.

Adli yardım başvurusu, ilgili formun doldurularak adli yardım bürosuna (bureau d’aide juridictionnelle) gönderilmesi ile yapılır.

Form ile birlikte OFPRA ret kararınızı 01 48 18 43 11 numaralı hatta faks ile gönderebilirsiniz. Mektup ile başvurularda ise Fransa iltica mahkemesi devlet avukatı yardımı aşağıdaki adrese iletilmelidir:

Posta adresi: “Cour nationale du droit d’asile – Bureau d’aide juridictionnelle – 35 rue Cuvier 93100 Montreuil”

Başvurular iadeli taahhütlü mektup (lettre recommandée) ile yapılmalıdır. Devlet avukatı yardımı talebiniz akabinde dosyanız listeye kayıtlı bir avukata gönderilecektir. Dosyanızı teslim alan avukat; mail, mesaj veya mektup yoluyla size ulaşarak dosyanız hakkında görüşecektir.

Devlet avukatı yardımından istediğiniz zaman vazgeçebilir, kendiniz avukat tutabilirsiniz. Bu durumda avukatın sizden dosyanız üzerindeki çalışması karşılığı ücret talep edebileceğini unutmayın.

Ret kararını aldınız ve ardından itiraz ettiniz. Daha sonra mahkeme süreci başlıyor.

Fransa Komisyon Mahkemesi

Halk arasında yaygın kullanım olarak Fransa Ulusal İltica Mahkemesi, kısaca “komisyon mahkemesi” olarak adlandırılmaktadır. Bunun sebebi ise eskiye dayanıyor. Faaliyetine 1953 yılında başlayan bu idari mahkeme, kurulduğu zaman “Commission des recours des réfugiés” olarak adlandırılmaktaydı. Türkçe karşılığı ile “Mültecilerin İtiraz Komisyonu”. 2009 yılında Ulusal İltica Mahkemesi (CNDA) adını alana kadar bir komisyon şeklinde faaliyet yürütmüştür. İltica talep eden kimseler arasında da bu nedenle bugün hala “komisyon mahkemesi” olarak bilinmektedir. Biz yazımızda bugünkü adıyla, yani CNDA şeklinde adlandıracağız.

CNDA Dava Süreci Ne Kadar Sürer?

CNDA, başvurunuzu aldıktan sonra kanunen 5 ay içinde itirazınız hakkında karar vermelidir. İltica başvurunuz hızlandırılmış prosedüre alınmışsa veya başvurunuz kabul edilemez nitelikteyse bu süre 5 haftaya iner.

Davanız ciddi ve sık karşılaşılan bir güçlük arz eden yeni bir hukuk sorunu ortaya çıkarıyorsa, CNDA konuyu görüş almak üzere Danıştay’a havale edebilir. Davanız, Danıştay görüşünü verene kadar askıya alınacaktır. Bu durum size posta ile bildirilir.

İtirazınızın ön incelenmesi tamamlandıktan sonra, sözlü savunmanız için CNDA önünde duruşmaya çağrılırsınız. Mahkeme, kanunen duruşma tarihinden en az 30 gün önce bu tarihi size bildirmelidir. Duruşma, bazı istisnalar dışında kamuya açıktır ve video konferans ile yapılabilir. Duruşma esnasında size temsil edecek bir avukat ve tercüman yardımı alma hakkınız vardır.

İtirazınızın açıkça kabul edilemez olması ya da ciddi itiraz unsurları içermemesi durumunda, CNDA dosya üzerinden karar vererek (ordonnance) talebinizi reddedecektir.

OFPRA Ret Kararına İtiraz Üzerine CNDA Nasıl Bir Karar Verebilir?

Açıkça dayanaktan yoksun olmayan ve incelemeye alınan itirazlar hakkında CNDA 3 farklı karar verebilir.

Fransa İltica Mahkemesi (Komisyon Mahkemesi) Kararı

1- OFPRA Ret Kararının İptali ve Başvurucuya Mülteci Statüsü Tanınması (annulation)

İtirazınız olumlu sonuçlanırsa, valilik mülteci statünüzden kaynaklı 10 yıllık oturum izninizi vermek üzere sizden bazı evraklar isteyecektir. Dosyanızı tamamlayarak mülteci statüsünde Fransa’da yasal yolla yaşamaya devam edersiniz.

Mülteci statüsünün doğrudan verilemediği durumlarda, ikincil koruma da sağlanabilir. İkincil koruma, Cenevre Sözleşmesi uyarınca uluslararası korumanın diğer şeklidir. Mülteci statüsü için gerekli koşulları taşımayan ve ülkelerinde aşağıdaki risklerden birine maruz kaldıklarını kanıtlayabilen yabancı uyruklu kişilere verilir:

• Ölüm cezası veya infaz
• İşkence veya insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele veya ceza riski
• İç veya uluslararası silahlı çatışma durumundan kaynaklanan ve kişisel durumlarına bakılmaksızın kişilere uygulanabilen şiddetin bir sonucu olarak yaşamına veya şahsına yönelik ciddi ve bireysel tehdit

2- OFPRA Ret Kararının İptali ve Dosyanın Yeniden OFPRA’ya Gönderilmesi (renvoi OFPRA)

CNDA, OFPRA kararını iptal edebilir ve aşağıdaki 2 durumda dosyanızı yeniden incelemesini isteyerek tekrar OFPRA’ya gönderebilir:

1. OFPRA başvurunuz üzerinde bireysel bir inceleme gerçekleştirmemişse
2. Sizi şahsi bir mülakat için davet etmediği ve sözlü olarak dinlemediği ihtimalde (istisnalar hariç)

Bu ihtimalde, OFPRA sizi yeniden davet ederek dinler ve dosyanız hakkında karar verir.

3- Başvurunun (Davanın) Reddi (rejet de recours)

CNDA, başvurunuzu ve iltica sebeplerinizi yeterli bulmadığı ihtimalde başvurunuzu reddeder. Bu durumda Danıştay’a 2 aylık süre içerisinde itiraz hakkınız vardır. Ancak Fransız Danıştayı’nın, iltica konusunda temyiz mercii olarak görev yaptığını hatırlatalım. Bir diğer deyişle Danıştay, yalnızca CNDA kararında mevcut olan hukuki hataları inceleyecek, esasa dair yeni bir inceleme yapmayacaktır. CNDA’nın aksine Danıştay önünde dava açmaya yetkisi olan bir avukat aracılığıyla temsil zorunludur.

Fransa İltica Mahkemesi (Komisyon Mahkemesi) sonucu, duruşma tarihinizde 3 hafta sonra bu linkten öğrenilebilir. Hızlandırılmış dosyalarda ise komisyon mahkemesi sonucu 1 hafta sonra açıklanmaktadır.

Türkiye, bugünkü konumu itibariyle Bangladeş’in ardından Fransa’ya en çok iltica talebinin geldiği 2. menşei ülkedir. 2022 yılına oranla iltica başvurularında büyük artış yaşanmıştır. Detaylar için “Fransa’da İltica” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

İltica sürecinize dair hukuki destek almak isterseniz, benimle bu link üzerinden randevu alarak iletişime geçebilirsiniz. Gizlilik çerçevesinde bire bir gerçekleştireceğimiz görüşme akabinde aklınızdaki tüm sorular yanıt bulacaktır.

Sevgiler.