Fransa’da İltica: Türkiye 2. Sıraya Yükseldi!

Fransa’da 2023 yılına ait iltica verileri açıklandı. 2023 yılında mahkemeye toplam 64.685 başvuru kaydedildi. Bu sayıda 2022 yılına kıyasla %5’lik bir artış yaşandığı gözlemlenmiştir. Böylelikle, pandemi öncesi döneme kıyasla dosya sayısı en yüksek seviyesine erişmiş durumdadır

2023 yılında OFPRA tarafından verilen ret kararlarının %88’ine karşı CNDA önünde iptal davası açılmıştır. Bu sayı, bir önceki yıla oranla yüzde 3 ila 8 arası bir artışa tekabül etmektedir.

Ülkelerden gelen başvuru sayılarına ve kabul oranlarına göz atmadan önce, önemli bir noktayı daha ifade edelim. CNDA’nın bir dosyadaki ortalama karar süresi 2023 yılı itibariyle 6 ay 3 güne düşmüştür.

Fransa’da En Çok İltica Talep Eden Ülke Vatandaşları

2023 yılı verilerine göre Türkiye, sığınmacı başvuru sayısının en yüksek olduğu 2. menşei ülke oldu. Vatandaşları, Fransa’da en çok iltica talep eden menşei ülkeler sıralaması şu şekilde:

1. Bangladeş
2. Türkiye
3. Afganistan
4. Demokratik Kongo Cumhuriyeti
5. Gürcistan
6. Fildişi Sahili
7. Gine
8. Nijerya
9. Arnavutluk
10. Ermenistan

Bu ülkelerden gelen başvuru sayısı, toplam başvuruların %64,7’sini teşkil etmektedir.

Fransa’da İltica Kabul Oranı

Ulusal İltica Mahkemesi, OFPRA tarafından alınan ret kararlarını incelemek ile yetkilidir. Bu karar neticesinde başvurana mülteci statüsü veya ikincil koruma verilebilmektedir. Yazının sonuna eklediğimiz linkte detaylı bilgilere erişebilirsiniz.

2023 yılı CNDA verilerine göre, bir önceki yıla oranla yaklaşık 1 puanlık düşüş yaşanarak Fransa’da iltica kabul oranı %20,5’e gerilemiştir. Suriye’den gelen başvurular, %69 kabul oranı ile listenin zirvesinde yer almaktadır.

Türkiye’den gelen başvurularda ise iltica kabul oranı oldukça düşüktür. 2023 yılı verilerine göre Türkiye’den mahkeme önüne gelen iltica dosyalarındaki kabul oranı %18,7’dir.

Kaynak: Rapport d’activité 2023

Fransa’da ilticaya ilişkin detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz yazının devamı sizin için kaleme alındı. İlk olarak mülteci statüsü ile ikincil koruma arasındaki farkı ele alacağız. İkinci olarak ise Fransa Ulusal İltica Mahkemesi hakkında bilgilerimizi tazeleyeceğiz. Son olarak ise yazının sonunda hukuki danışmanlık sayfamızın linkine erişebileceksiniz.

İltica (Mülteci Statüsü) ile İkinci Koruma Arasındaki Fark Nedir?

Mülteci Statüsü:

• Mülteci statüsü, genellikle savaş, iç çatışma, etnik kimlik, dini veya politik baskı gibi nedenlerle kendi ülkelerindeki zulümden kaçan ve başka bir ülkeye sığınan kişilere tanınmaktadır.
• Bu statüye sahip kişiler, 1951 tarihli Mültecilerin Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi ve diğer uluslararası insan hakları belgeleri kapsamında korunmaktadır.
• Mülteciler, sığındıkları ülkede çalışma, eğitim ve sağlık gibi hizmetlere erişim haklarına sahip olurlar.
• Mülteci statüsü alan kimseler geri gönderilmezlik ilkesine (non-refoulement) tabi olurlar. Bu ilke sığınmacıların, kötü muamele veya zulme uğrayabileceği ülkesine geri gönderilmeyeceği anlamına gelir.
• Örneğin, barışçıl çerçevedeki siyasi faaliyetleriniz sebebiyle zulme uğrarsanız, iltica talep etmeniz gerekir.
• 10 yıllık bir süre için tanınır. Daha sonra uzatılabilir.

İkincil Koruma:

• İkincil koruma (veya ikincil koruma statüsü), mülteci statüsünün gerekliliklerini tam olarak karşılamayan ancak ciddi zarar görme riski nedeniyle kendi ülkelerine geri gönderilemeyecek kişilere verilen bir koruma şeklidir.
• “Ciddi zarar” terimi, işkence veya insanlık dışı veya onur kırıcı muamele, ciddi bireysel tehditler veya genel şiddet durumları gibi durumları kapsayabilir.
• İkincil koruma, genellikle Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan bir terimdir ve mülteci statüsü kadar geniş bir koruma sağlamayabilir.
• İkincil koruma statüsüne sahip kişilerin hakları, mülteci statüsüne sahip olanlara göre daha sınırlı olabilir ve bu statü geçici olabilir, yani durumlar değiştiğinde gözden geçirilebilir.
• Örneğin, töre cinayeti veya zorla evlendirme gibi durumlarda başvuran kimselere ikincil koruma sağlanır.
• 4 yıllık bir süre için tanınır. Daha sonra durum yeniden gözden geçirilerek uzatılabilir.

Özetle, mülteci statüsü genel olarak daha geniş bir koruma ve haklar serisi sunarken, ikincil koruma daha dar bir koruma kapsamı sunar ve genellikle mülteci statüsünün gerekliliklerini karşılayamayan ancak yine de korunmaya ihtiyaç duyan kişilere uygulanır. Her iki statü de kişilerin geri gönderilmeme hakkını içerir, ancak hakların kapsamı ve koruma süresi açısından farklılıklar gösterir.

Fransa Ulusal İltica Mahkemesi (CNDA)

Sığınma başvurularına ilişkin kararlar üzerinde yargı yetkisine sahip olan Cour nationale du droit d’asile (CNDA), OFPRA (Fransız Mültecileri ve Vatansız Kişileri Koruma Ofisi) tarafından verilen kararlara karşı yapılan itirazlar hakkında ilk ve son derece yargı mercii olarak olarak karar veren uzmanlaşmış bir idari mahkemedir.

Ulusal bir yargı yetkisine sahip olan bu mahkeme tarafından verilen kararlar, Conseil d’Etat (Fransız Danıştayı) tarafından hukukilik denetimine tabi tutulmaktadır.

CNDA, tam yargı yetkisine sahiptir. Bir diğer deyişle iltica hakimi, kendisini OFPRA tarafından alınan kararı iptal etmekle sınırlamamakta, ayrıca başvuru sahibinin mülteci statüsü veya ikincil koruma hakkı konusunda karar vererek kendisini idari merci yerine de koymaktadır.

“Fransa’da OFPRA ret kararına karşı nasıl itiraz ederim?” diyorsanız, detaylı bir okuma için ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.

Fransa’da iltica avukatı konusunda hukuki yardıma ihtiyaç duyarsanız superpeer.com/fransizgastesi üzerinden randevu alarak uzman avukatımız ile görüşme gerçekleştirebilirsiniz.