9 Mayıs Avrupa Günü Kutlu Olsun!

9 Mayıs tarihinin Avrupa Günü olarak kutlandığını biliyor muydunuz? Rusya’da 9 Mayıs Zafer Günü olarak kutlanır. Ancak Avrupa Birliği’nde kutlanan 9 Mayıs’ın temelleri farklı bir geçmişe dayanıyor. Rusya’da 9 Mayıs Zafer Günü, Sovyet Rusya’nın Nazi Almanyası’nı yendiği gün olarak kutlanıyor. Avrupa’daki 9 Mayıs ise Schuman Bildirgesi‘ne dayanıyor. Gelin beraber inceleyelim!

Neden 9 Mayıs?

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa, birlik ve refahın sağlanmasını hedefledi. Bu sebeple bir kömür ve çelik birliğinin kurulması konusunda müzakere halindeydi. Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman, 9 Mayıs 1950 tarihinde bu sebeple bir bildirge yayınlamıştır. Bu bildirge, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun ve Avrupa Birliği’nin kurucu belgesi olmuştur. Dolayısıyla bu tarih, Avrupa Birliği’nin doğum günü olarak her yıl kutlanmaktadır.

Robert Schuman Kimdir?

1886 yılında Lüksemburg’da doğan Robert Schuman; Berlin, Münih, Bonn ve Strasbourg üniversitelerinde hukuk eğitimi almıştır. Alsace-Lorraine Barosu’na kayıt yaptırdıktan sonra Metz’de avukat olarak çalışmıştır. Milletvekili olarak çok kez Fransız Parlamentosu’nda görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı döneminde Gestapo tarafından tutuklanan Schuman, 1944 yılında yeniden Moselle bölgesine dönmüştür. Savaşın sona ermesiyle 1945 yılında politikaya geri dönen Schuman, aynı bölgeden milletvekili seçilmiştir.

1948 yılında Dışişleri Bakanı, 1951 yılında Adalet Bakanı olarak Fransız hükümetinde görev yapmıştır. 1958 yılında Avrupa Parlamenter Meclisi (bugünkü Avrupa Parlamentosu) başkanı seçilmiştir. Görevi sonunda Avrupa Parlamentosu kendisine “Avrupa’nın Babası” unvanını vermiştir.

Schuman Bildirgesi : Avrupa’nın Kurucu Metni

Dünya barışı, kendisini tehdit eden tehlikelerle orantılı çabalar olmaksızın korunamaz.

Örgütlü ve diri bir Avrupa’nın uygarlığa yapabileceği katkı, barışçıl ilişkilerin korunması ve sürdürülmesi için elzemdir. Birleşik Avrupa için 20 yılı aşkın süredir önderlik rolünü üstlenen Fransa, barışa hizmeti daima temel amacı olarak benimsemiştir. Ancak Birleşik Avrupa kurulamamış, savaş çıkmıştır.

Avrupa birdenbire ve tek bir plana göre oluşturulamaz. Önce fiili bir dayanışmayı yaratacak olan somut kazanımlarla kurulacaktır. Avrupa uluslarının bir araya gelmeleri, Fransa ile Almanya arasında çok uzun süredir var olan karşıtlığın ortadan kaldırılmasını gerektirmektedir. Yapılacak her türlü girişim ilk önce bu iki ülkeyle ilgili olmalıdır.

Fransız Hükümeti, bu amacı gözönünde bulundurarak sınırlı fakat belirleyici bir konuda derhal girişimde bulunulmasını önermektedir: 

Fransız Hükümeti’nin önerisi, diğer Avrupa ülkelerinin de katılımına açık bir kuruluş çerçevesinde, Fransız-Alman kömür ve çelik üretiminin bir bütün olarak ortak bir yüksek merci altında bir araya getirilmesidir.

Kömür ve çelik üretiminin bu şekilde bir araya getirilmesi, Avrupa federasyonunun ilk adımı olarak ekonomik gelişme için gerekli ortak temellerin derhal atılmasını sağlayacak, böylece uzun süredir savaş mühimmatı üretimi yapan ve bundan hep zarar gören bölgelerin kaderini değiştirecektir.

Bu şekilde sağlanacak üretim dayanışması, Fransa ile Almanya arasında savaş çıkması ihtimalini düşüncelerden sileceği gibi madden de imkansız kılacaktır. Katılmaya istekli bütün ülkelere açık olacak olan ve nihaî olarak tüm üye ülkelere sınaî üretimin temel unsurlarını aynı şartlarla sağlayacak olan bu güçlü ve üretken birim, ülkelerin iktisadî birleşmesinin gerçek temelini atacaktır.

Yaşam standartlarının yükseltilmesine ve barışçıl kazanımların geliştirilmesine katkı yapmayı amaçlayan bu üretim, herhangi bir ayrım veya istisna olmaksızın tüm dünyanın istifadesine sunulacaktır.

Böylece, ortak bir ekonomik sistemin oluşturulması için elzem olan çıkar birlikteliği, basit ve süratli bir şekilde gerçekleştirilmiş olacaktır; bu, uzun yıllardır kanlı savaşların yol açtığı bölünmeler nedeniyle birbirine düşman olan ülkeler arasında daha geniş ve derin bir birlikteliğin mayasını oluşturabilir.

Temel üretimin birleştirilmesi ve kararları Fransa, Almanya ve diğer üye ülkeleri bağlayacak yeni bir yüksek merciin kurulması ile, bu öneri, barışın korunması için elzem olan Avrupa federasyonunun oluşturulması yönündeki ilk somut temelin atılmasını sağlayacaktır.

Fransız Hükümeti, belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesini teşvik etmek için, aşağıdaki esaslara dayalı olarak müzakereler başlatmaya hazırdır: 

Ortak yüksek merciye verilecek görev, en kısa zamanda üretimin modernize edilmesini ve üretim kalitesinin yükseltilmesini; kömürün ve çeliğin Fransız ve Alman pazarları ile diğer üye ülkelerin pazarlarına aynı şartlarla arz edilmesini; diğer ülkelere ihracatın ortaklaşa geliştirilmesini; bu sektörlerde çalışan işçilerin yaşam koşullarının eşit düzeye getirilmesini ve yükseltilmesini sağlamak olacaktır.

Bu hedeflere ulaşmak için, üye ülkelerin halihazırdaki üretimlerinin içinde bulunduğu çok farklı koşullar ve durumlar dikkate alınarak, bir üretim ve yatırım planının uygulanması, fiyatları eşit düzeye getirmek için dengeleyici mekanizmaların kurulması ve üretimin rasyonelleştirilmesini kolaylaştırmak amacıyla bir yeniden yapılandırma fonunun ihdas edilmesi gibi bazı geçiş dönemi tedbirlerinin alınması önerilmektedir. Kömür ve çeliğin üye ülkeler arasındaki dolaşımında her türlü gümrük vergisi derhal kaldırılacak ve bunların farklı nakliye ücretlerinden etkilenmemesi sağlanacaktır. Üretimin en yüksek verimlilikle daha rasyonel dağılımını kendiliğinden sağlayacak koşullar tedricen oluşturulacaktır.

Dağıtım ve ulusal pazarların kullanılması üzerinde kısıtlayıcı uygulamalar getirme ve yüksek kâr oranlarını muhafaza etme eğiliminde olan uluslararası kartellerin aksine, ortak yüksek merci, pazarların birleşmesini ve üretimin genişlemesini temin edecektir.

Yukarıda açıklanan temel ilkeler ve üstlenilen taahhütler, Devletler arasında imzalanacak ve onaylanmak üzere parlamentolara sunulacak olan antlaşmaların konusunu oluşturacaktır. Bu antlaşmaların uygulanmasına ilişkin ayrıntıları çözüme bağlamak için gerekli müzakereler, mutabakatla tayin edilen bir hakemin yardımıyla yürütülecektir. Bu hakem, varılan anlaşmaların öngörülen ilkelerle uyum içerisinde olup olmadığını tespit etmekle sorumlu bulunacak ve müzakerelerin kilitlendiği durumlarda hangi çözümün benimseneceğini kararlaştıracaktır. Uygulamadan sorumlu ortak yüksek merci, Hükümetler’in eşit oranda temsil esasıyla atayacakları bağımsız kişilerden oluşacaktır. Hükümetler’in mutabakatıyla bir başkan seçilecektir. Merciin kararları, Fransa, Almanya ve diğer üye ülkelerde uygulanma gücüne sahip bulunacaktır. Merciin kararlarına itiraz olanağının sağlanması için, uygun tedbirler alınacaktır.

Birleşmiş Milletler’in bir temsilcisi, merci nezdinde akredite edilecek ve yılda iki kez Birleşmiş Milletler’e rapor verecektir. Bu raporda, söz konusu yeni merciin çalışmaları hakkında bilgiler yer alacak, özellikle de merciin belirli hedeflerini gerçekleştirmedeki başarı düzeyi belirtilecektir.

Yüksek merciin kurulması, işletmelerin mülkiyet yöntemlerine hiçbir şekilde halel getirmeyecektir. Ortak yüksek merci, görevlerini yerine getirirken, Uluslararası Ruhr Mercii’ne verilen yetkileri ve Almanya’nın tabi olduğu her türlü yükümlülüğü, bunlar yürürlükte kaldığı sürece, dikkate alacaktır.

Kaynak Linki : https://hukukbook.com/schuman-bildirgesi/

9 Mayıs Nasıl Kutlanır?

Her yıl 9 Mayıs tarihinde Avrupa Parlamentosu‘nda milletvekilleri ve Avrupalı liderler bu günü kutlarlar. Aynı zamanda Mayıs ayı Avrupa’nın çoğu ülkesinde Avrupa ayı olarak kabul edilir. Bu ay boyunca çeşitli animasyonlar, konferanslar, etkinlikler yapılır. Avrupa kurumları kapılarını vatandaşlara açarak çeşitli etkinlikler düzenlemektedirler. Özellikle Fransa içerisinde Avrupa Parlamentosu’nun şehri Strasbourg’da bolca etkinlik bulabilirsiniz. Ancak 9 Mayıs, Fransa’da bir resmi tatil değildir.

Fransa’da hangi günlerin resmi tatil olarak kutlandığını öğrenmek için bu yazımıza göz atmayı unutmayın.

Son olarak, unutmadan, Avrupa Günü kutlu olsun!

Kaynakça

Schuman Bildirgesi Türkçe Çeviri: https://hukukbook.com/schuman-bildirgesi/ Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2023

Avrupa Birliği Avrupa Günü Sayfası: https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/symbols/europe-day_fr/ Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2023