Fransa’da Avukat Olmak: Türk Avukatlar Baroya Kaydolabilir Mi?

Türk avukatların Fransa’da herhangi bir baroya kaydolarak avukatlık mesleğini icra etmeye devam edebileceklerini, biliyor muydunuz? Evet, yazılı sınavlardan ve mülakatlardan oluşan denklik sürecini geçerek Fransa’da avukat olmak mümkün.

“Article 100” olarak adlandırılan bu süreci sizler için kaleme aldık!

Fransa’da Avukat Olmak: Article 100 ve Denklik Sınavı

Avrupa Birliği üyesi olmayan devlet vatandaşı yabancı avukatların Fransa’da baroya kaydolabilmesinin hukuki dayanağı, 27 Kasım 1991 tarihli bir kararnamedir: “Décret n°91-1197 du 27 novembre 1991 organisant la profession d’avocat“.

Bu kararname Fransa’da avukatlık mesleğinin icrasına ilişkin hüküm ve kuralları düzenlemektedir. Yabancı avukatların Fransa’da hangi yolla ve nasıl bir süreç sonunda baroya kaydolabileceğine ilişkin idari prosedür ise bu kararnamenin 100. maddesinde ortaya konmuştur. İşte, yabancı avukatların Fransa’da baroya kayıt prosedürü bu nedenle kısaca “Article 100” olarak adlandırılmaktadır.

Fransa’da Türk avukatların baroya kayıt taleplerini inceleme ve karara bağlama yetkisi Barolar Birliği’ne verilmiştir: “Conseil national des barreaux”.

Şimdi gelin Türk avukatların Fransa’da baroya nasıl kaydolabileceğine ilişkin “Article 100” sürecine birlikte göz atalım.

Fransa’da Baroya Nasıl Kaydolurum?

Article 100 sürecinden geçerek Fransa’da baroya kaydolmak isteyen yabancı avukatlar:

1- Olağan yolla baroya giriş sınavı olarak adlandırabileceğimiz ve başarı oranları hayli düşük olan CRFPA sınavı,

2- Yine olağan süreçte CRFPA sonrası kaydolarak eğitim alınan ve staj yapılan 18 aylık baro okulu sürecinden muaf tutulmaktadır.

Hop, doğrudan bitirme sınavı dediğimiz CAPA dengi bir sınava giriyorsunuz.

Dolayısıyla, Article 100 ile doğrudan ve tek bir sınav ile Fransa’da derhal baroya kaydolabilmeniz mümkün hale geliyor.

Türk Vatandaşları, Fransa’da Avukat Olabilir Mi?

Article 100 prosedürü, “prensip olarak” avukatlık mesleğini icra edebilmek için gerekli olan vatandaşlık şartına da istisna teşkil etmektedir. Fransa ile Türkiye’nin birlikte taraf olduğu uluslararası sözleşmeler, Fransa’da yasal olarak “hizmet” niteliği taşıyan avukatlık mesleğini, Türk avukatların vatandaşlık şartından muaf tutularak icra etmelerine olanak sağlıyor. Kısacası sorunun cevabı evet, Türk vatandaşları Fransa’da avukat olabilir.

Fransa’da avukat olmak için gerekli olan Fransız vatandaşı olma şartından da bu sayede muaf tutuluyorsunuz.

Fransa’da Baro Denklik Sınavına Nasıl Kaydolurum?

Gelelim denklik sınavının detaylarına.

Sınava başvuru oldukça kolay. Tamamen dijital ortamda (siteye erişmek için tıklayınız) ve birkaç belge ile yapılıyor:

– Fransa’da ikametiniz
– Fransız hukuku yetkinliğiniz (örn. master diploması Fransa’da aldığınız eğitim, Fransız hukuku bilginizi gösteren başkaca belge vs.)
– Türkiye’deki mesleki faaliyet belgeniz

Yüklediğiniz bu belgeler doğrultusunda talebiniz inceleniyor ve eğer Barolar Birliği’nce kabul görürse genel geçer ve süre ile sınırlı olmayan bir sınava giriş belgesi ediniyorsunuz.

Her şehirde bir akademi bulunuyor, Paris’te ise 2 adet akademi mevcut: Paris ve Versailles. Altını çizmekte yarar var: Diğer hukuk öğrencilerinden farklı olarak, Article 100 dediğimiz sınava yalnızca bu iki akademide girebiliyorsunuz. Dolayısıyla Paris’teki EFB ve Versailles’daki HEDAC, bu konuda özel yetkili baro okullarıdır. Diğer akademilerde bu sınava girmek mümkün olmamaktadır.

Paris Akademisi, Nisan ayında olmak üzere yılda tek bir sınav yaparken; Versailles Akademisi Mart ve Kasım aylarında olmak üzere 2 sınav yapıyor. Sınava hangisinde girdiğinizden bağımsız olarak başarı elde ettiğiniz taktirde Paris Barosu’na kaydolabiliyorsunuz.

Sınav kayıt tarihleri için baro okullarıyla iletişime geçmekte fayda olacaktır. Her yıl değişmekle birlikte, 2024 yılı nisan ayında gerçekleşecek sınavın kayıtları 2023 aralık ayında sona ermiştir.

Baro okullarının ilgili sayfalarına linklere tıklayarak erişebilirsiniz: EFB / HEDAC

Hatırlatmakta yarar var ki her avukat bu sınava yalnızca 3 defa girebilme şansına sahip. 3 başarısız deneme akabinde baroya bu yolla kaydolabilme hakkınızı kaybetmiş oluyorsunuz.

Son olarak belirtelim ki sınava yalnızca Fransızca dilinde girilebiliyor.

Fransa Baro Denklik Sınavı Konuları

Article 100 olarak adlandırılan sınavda, geçeceğiniz 2 yazılı 2 de sözlü sınav ile Fransız hukuku bilginiz ölçülüyor. Üçer saat süren yazılı sınavların ilki Medeni Hukuk. Bu alanda mülkiyet, eşya hukuku, borçlar hukuku gibi pek çok alanda soru yöneltilebiliyor. Gerçek bir dava dosyası taraf isimleri gizlenerek önünüze konuyor ve genellikle cevap dilekçesi yazmanız isteniyor (conclusions). Nadiren de olsa cevaba cevap veya istinaf talebine yanıt dilekçesi yazmanız da istenebiliyor.

İkinci yazılıdaki alanı ise siz seçiyorsunuz: İş, Ticaret, İdare, Ceza hukuku vs. Bu sınavda ise size pratik bir vaka veriliyor ve hukuki danışmanlık yapmanız isteniyor (consultation juridique).

Fransa’da baro denklik sınavının ikinci aşaması ise sözlü sınavlardan oluşuyor.

Prosedür sınavında, kura ile belirlenecek medeni usul, ceza muhakemesi, idari yargı veya Fransız yargı sistemi alanlarından bir tanesine ilişkin sorular yöneltiliyor. Sınav 20 dakika sürüyor. Başta seçeceğiniz bir konuda kısa bir sunum yapmanız isteniyor. Ardından soru cevap şeklinde süre tamamlanıyor.

İkincisi sözlü sınav ise meslek kurallarına ilişkin 15 dakikalık mülakat şeklinde gerçekleşiyor. Burada “déontologie” adı verilen meslek kurallarına hakimiyetiniz ölçülüyor. Her ne kadar Fransızca seviyeniz sınava kayıt esnasında sorulmasa dahi, bu sözlü sınavlarda jüriler Fransızcanızı da ölçme şansı elde ediyor.

Konu başlıklarına ve sınavla ilgili diğer tüm detaylara bu linke tıklayarak erişebilirsiniz.

Fransa’da Baro Denklik Sınavında Başarılı Olmak

Toplam 20 puan üzerinden yapılan değerlendirmede aday 10 veya daha yüksek bir puan alabilirse baroya kaydolmaya hak kazanıyor. Genellikle sınavı takip eden ay içerisinde ilan edilecek tarihte yemin edip cübbe giyerek Fransa’da baroya kaydınız tamamlanmış oluyor.

Fransa’da avukatlık yapmak arzusundaki hukuk müdavimlerine faydalı olması ümidiyle hazırladığımız bu içeriği faydalı bulduysanız beğenip çevrenizle paylaşabilirsiniz.

Bonne route !