Plastik atık, başta Fransa olmak üzere 3 Temmuz 2021’de Avrupa Birliği çapında gündeme geldi. Plastik atık karşıtı bir önlem olarak plastik tabak, bardak, pipet gibi ürünlerin AB’de kanunen yasaklandığını biliyor muydunuz ?
Akdeniz’in Baş Belası: Plastik Atık Sorunu
Araştırmalara göre Akdeniz’in derin sularından alınan örneklerde neredeyse %93 oranında plastik saptanıyor. Bu da dakikada 33 bin 800 plastik şişenin Akdeniz’e karışması demek oluyor.
Plastik Atıklardan Doğrudan Etkilenen Ülkeler
Plastik atık sorunundan muzdarip olan ülkelerin başta İtalya, olmak üzere Türkiye ve Fransa geliyor. Akdeniz bölgesinde doğaya karışan ve çevreye zarar veren plastik atıklardan sırasıyla Mısır (%42,5), Türkiye (%18,9) ve İtalya (%7,5) sorumlu tutuluyor. Eğer ciddi önlemler alınmazsa plastik kirliliği gittikçe artarak 2050 yılında 4 katına çıkabilir.
Fransa‘nın güney kıyıları Akdeniz ile çevrilidir. Fransız Rivierası olarak adlandırılan bu bölgede Nice, Cannes, Marsilya gibi pek çok kıyı şehri yer alır. Peki akdeniz ülkeleri denizlerini plastik atık sorunundan nasıl kurtaracak? Hatta, plastik atık sorunundan geri dönüş artık mümkün mü? Bu soruya cevap bulmak adına şimdi Fransa’da plastik tüketimi konusunda alınan önlemlerden biraz bahsedelim .
Resmi tedbirler başlıyor
Fransa hükümeti, 1 Ocak 2020’den sonra plastik bardak, tabak, çatal gibi ürünlerin satışına sınırlama getiren bir tebliği meclisten geçirdi. Bunun yanı sıra geri dönüşüme uygun biyo-bazlı plastik ürünler satılabileceğini duyurdu. Biyo-plastik ürünlerin görüntüsü plastik gibi olsa da hammaddesi bitkilerdir. Fransa’da biyo-plastik üretim oranı, çevre bilinci ve petrol fiyatlarındaki artışla orantılı bir artık gösteriyor.
Çevreci grupların yaptığı kampanyalar sonucu belirli meyve ve sebzelerin plastik paketlerde satılması yasaklandı. Ayrıca, bu yeni düzenleme ile 1,5 kilonun altındaki elmalar da artık plastik paketlere konulamayacak.
Çevre bilinci ve tedbirlerin sonucu
Hükûmet, firmaların yeni düzenlemelere uyum sağlamasına zaman tanımayı amaçlıyor. Bu nedenle 2026 yılına kadar kanunların kademeli olarak devreye gireceği açıklandı. Yasak öncesi her yıl 5 milyar plastik poşetin piyasaya sürüldüğü tahmin edilmekteydi. Bu kademeli değişime, artan kâğıt ve bez poşet kullanımı ile birlikte toplum da uyum sağlamış görünüyor. Bu doğrultuda Casino, Leclerc, Carrefour vb. zincir marketler domatesleri karton paketlerde satacaklarını açıkladı. Marketlerde kâğıt ya da selüloz poşetlerin kullanımı başladı.
Çevre duyarlılığı konusunda öncü ülke: Fransa
Paris’te düzenlenen İklim Değişikliği Konferansı‘nda Fransa lider ülke konumunda görülmeye başlandı. 2015 sonrasındaki süreçte de Fransa, .evre koruma politikalarına verdiği önemle göz önünde olmaya devam etti. Bunun yanı sıra, plastik yemek kaplarının kullanımını da dahil edecek şekilde uygulamalarını genişleten ilk ülke oldu. Hatta Fransa, 2040 yılına kadar geri dönüştürülmüş atık seviyesini yüzde 100’e çıkarmayı hedefliyor. Bir diğer hedef ise tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması olarak göze çarpıyor.
Plastik atık oluşumunu önlemek için Türkiye de adım atmalı
Fransa, Akdeniz’e plastik atık gelmesinden sorumlu tutulan ülkelerden birisi konumunda yer alıyor. Bununla birlikte Akdeniz kıyıları korumayı hedefleyen ve çevre farkındalığı oluşturmak için yaptığı uygulamaları ile dikkat çekiyor.
Türkiye’den ise Akdeniz’e yılda kişi başına 1 kg plastik karışıyor. Ancak üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye, sizce denizleri korumak için yeterli önlemler alıyor mu? Her ne kadar bilinçlenme eğilimi gözlemlense de, alınan tedbirlerin henüz yeterli olduğu söylenemez.
Plastik atık, çevre-deniz-hava kirliliği ve diğer pek çok konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz “Doğal Hayatı Koruma Vakfı” (WWF) resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Tüketimi azaltmak ve çevre dostu alternatifleri teşvik etmek adına yazımızı çevrenizle paylaşabilirsiniz. Üç tarafı plastikle kaplı değil denizlerle çevrili bir Türkiye için…Gelecek nesillerimiz için… herkes kendince önlemleri alarak önemli bir adım atabilir.
Güzel günlere!
