Avrupa Birliği yeni milletvekillerini seçiyor. Fransızlar 9 Haziran 2024 günü Avrupa seçimleri için sandığa gidiyor. Fransızlar kimlere oy veriyorlar? Bu sorunun cevabını bir önceki yazımızda bulabilirsiniz. Peki bu partiler ne vaat ediyorlar. Yazımızda Avrupa gündeminde olan 13 temel konuyu inceleyeceğiz. Fransız partilerinin bu konudaki görüşlerini açıklamaya çalışacağız.
Mouvement Européen (Avrupa Hareketi) adlı sivil toplum kuruluşu bir tablo yayınladı. Bu tabloda partilerin Avrupa gündemindeki temel 13 konu hakkındaki görüşlerini kıyasladı. Şimdi gelin, bu politikaları ve partilerin konumunu beraber inceleyelim.
Avrupa Konseyinde Üye Ülkelerin Veto Hakkının Kaldırılması
Avrupa Konseyi (Conseil européen) karar mekanizması tüm üye ülkelerin onay vermesi şeklinde çalışıyor. Dolayısıyla de facto olarak ülkelerin veto hakları mevcut. Bir ülkenin onay vermemesi durumunda AB karar alamıyor. Bu durum AB içerisinde karar alma sürecini çok zorluyor. Macaristan ve son döneme kadar Polonya, politik olarak AB’den farklı bir çizgideydi. Özellikle Macaristan nedeniyle karar almak bazı konularda epey zorlayıcı olabiliyor. Diğer bir örnek olarak, Türkiye konusunda ilerleme kaydetmek için Güney Kıbrıs ve bazen Yunanistan’ı ikna etmek oldukça güç. Bu durum AB’yi karar alma konusunda felç ediyor.
Fransız Komünist Partisi (PCF), Cumhuriyetçiler, Rassemblement national (Ulusal Birlik) (RN) ve Reconquête (Yeniden Fetih) veto hakkının sürdürülmesi gerektiğini savunuyorlar. La France insoumise (LFI), net olmasa da veto hakkının kaldırılmasını onaylıyor. Ancak Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance veto hakkının kaldırılması görüşünü savunuyorlar.
AB Kurumlarını Güçlendirmek İçin AB Anlaşmalarını Yenilemek
AB Kurumları yetki alanlarının dar olması nedeniyle son derece eleştiriyorlar. AB’nin etkili olduğuna inanmadığı için oy vermeyi reddeden seçmen sayısı hiç de az değil. Bu nedenle AB yanlısı çevreler kurumların güçlendirilmesi gerektiğini savunuyorlar. AB kurumlarının güçlenmesi, daha fazla egemenlik hakkını transfer etmesi ve ekonomik olarak daha bağımsız olabilmesi anlamına geliyor.
PCF, RN ve Reconquête bu fikre son derece karşı. Egemenlik transferi bu partilerin oldukça karşı olduğu bir konu olmuştur. Cumhuriyetçiler de bu fikre diğerleri kadar olmasa da kısmen karşı bir konumda duruyor. Ancak LFI, Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance kurumların güçlenmesi konusunda hemfikir.
Avrupa Birliğinin Genişlemesi
AB’nin genişlemesi birlik içinde son dönemde son derece tartışma konusu haline geldi. An itibariyle resmi üye statüsü taşıyan ülkeler Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Moldova, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna’dır. Kosova’nın adaylığı gündemde ancak henüz üye ülkelerin onayını alabilmiş değil. Avrupa Birliği içerisinde adaylık konusunda çeşitli görüş ayrılıkları bulunuyor. Birden çok ülke ilk etapta yeni üye olan ülkelerin adapte olması gerektiğini savunuyor. Emmanuel Macron, Sorbonne’da yaptığı Avrupa konuşmasında aday ülkeler ve AB’nin bu konudaki vizyonunu açıkladı. Konuşmasında Türkiye’den bahsetmemesi de dikkat çekti.
PCF, Cumhuriyetçiler, RN ve Reconquête, Avrupa Birliğinin genişlemesi fikrine karşı duruyorlar. LFI, bu konuya net olarak karşı olmasa da mesafeli duruyor. Ekolojistler, Sosyalistler genişleme konusunu destekliyorlar. Renaissance genişleme politikasını desteklese de konuya bir şerh koymayı ihmal etmiyor.
Avrupa Mallarının Önceliklendirilmesi
Avrupa Birliği, bünyesinde üretilen mal ve hizmetlere belirli avantajlar sağlamak için politikalar üretiyor. Buradaki amaç, AB’deki üretici ve hizmet sağlayıcıların dış etkilerden korunması ve teşvik edilmesidir. Her konuda olduğu gibi burada da bir görüş ayrılığı mevcut. Ürünlere ve üreticilere milli ya da yerel koruma sağlanması gerektiğini savunan bir kitle de mevcut. Bu fikre göre AB malları ve hizmetlerini korumak yerine milli ya da bölgesel bir koruma daha doğru olabilir.
LFI, RN ve Reconquête bu politikaya kısmen hayır diyorlar. Fransız Komünist Partisi (PCF) ise bu önceliklendirmeye kısmen evet diyor. Ancak Ekolojistler, Sosyalistler, Cumhuriyetçiler ve Renaissance Avrupa mallarının önceliklendirilmesi fikrini savunuyorlar.
Yeşil Dönüşümü Finanse Etmek İçin Ortak Borçlanma
AB, yeşil dönüşümü finanse etmek için ortak borçlanma girişiminde bulundu. Bu bağlamda karbon emisyonunun azaltılması, enerji verimliliğinin arttırılması ve yeşil enerjilerin teşvik edilmesi amaçlanıyor. Bu borçlanmanın temel iki hedefi mevcuttur. Birincisi 2050 yılında Avrupa’da sıfır karbon hedefini tutturmak. İkincisi ise Covid dönemi sonrası yeniden kalkınmayı sağlamak.
Fransız Komünist Partisi (PCF), bu konuda bir pozisyon almıyor. Cumhuriyetçiler, RN ve Reconquête bu borçlanmaya karşı bir konumda yer alıyor. LFI, Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance ise bu borçlanmaya yeşil ışık yakıyorlar.
Avrupa Birliği Bütçesini Kendi Kaynaklarıyla Arttırmak
Avrupa Birliği bütçe konusunda bağımsız değil. Bütçesinin yaklaşık %70’lik kısmı üye devletlerden geliyor. Bu durum AB’yi üye devletlere bağımlı hale getiriyor. Aynı zamanda bütçenin %11’lik kısmı KDV gelirlerinden oluşuyor. Bu nedenle son günlerde bütçe bağımsızlığı konusu son derece gündemde. Birliğin daha bağımsız olması açısından bazı partiler “Avrupa Vergisi” fikrini savunuyor. Peki Fransız partiler bu konuda ne düşünüyor?
Fransız Komünist Parisi (PCF) bu konuda nötr kalmayı tercih ediyor. La France insoumise (LFI) (Boyun Eğmeyen Fransa), Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance, bu fikri destekliyor. Cumhuriyetçiler (LR) ise kısmen bu fikri destekliyorlar. Ancak Rassemblement National (Milli Birlik) ve Reconquête (Yeniden Fetih) bu fikre son derece karşı.
Üye Ülkeler Arasındaki Vergi Dengelerini Sağlamak
AB üye ülkeleri içerisinde vergi dengesini sağlamak zorlu ama eski bir konu. Ortak Pazar’ın sağlıklı işleyebilmesi açısından vergi dengesinin sağlanması gerekiyor. Vergi dengelerini sağlamanın birçok amacı var. Asıl amacı, üye ülkeler arasında vergi rekabetini azaltarak ticarette adaleti sağlamaktır. Bununla beraber AB ülkeleri arasında mali istikrarı sağlamak için de bir hayli önemlidir.
Bu politikayı PCF, LFI, Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance destekliyor. LR ve Reconquête bu konuda nötr kalıyorlar. Ancak RN bu konuya kısmen zıt bir konumda duruyor.
Ortak ve Gerçekçi Bir Avrupa Dış Politikası
Ortak ve gerçekçi bir dış politika çoğunlukla federalistlerin savunduğu bir tez. Ancak bugün görüldüğü üzere Avrupa Birliği ülkeleri bu konuda çoğunlukla ayrışıyorlar. Üye ülkelerin en çok zorlandığı konulardan biri ortak bir politikada buluşabilmek. Nitekim Fransız siyasi partileri de bu konuda ilginç bir konumdalar. Federalist partiler dahi bu konuya net bir şekilde evet diyemiyorlar.
Fransız Komünist Partisi bu konuya kısmen hayır diyor. Cumhuriyetçiler, RN ve Reconquête ise bu fikri reddediyorlar. LFI, Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance kısmen bu fikre katılıyor. Görüldüğü üzere hiçbir Fransız siyasi parti bu fikri net bir biçimde onaylamıyor.
Avrupa Ortak Güvenlik Gücü
Avrupa savunması fikri Fransızlara çok uzak değil. Bu konunun AB’deki öncüsü Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna Savaşı öncesi NATO’nun “beyin ölümü” yaşadığını belirtti. Bugün ise Avrupa’nın kendi kendini savunabilmesi gerektiği tezini savunuyor. Bugün, Avrupa’nın savunmasının ABD seçimlerine bağlı olduğu tezi kıtada çokça konuşuluyor. Dolayısıyla ABD seçimleri bu fikrin gelişmesinde önemli bir rolü olabilir.
Bu projeyi net bir şekilde savunan iki parti var: Ekolojistler ve Renaissance. LFI bu düşünceye kısmen katılıyor. Sosyalistler ve Cumhuriyetçiler bu konuda bir pozisyon almıyorlar. Ancak PCF, RN ve Reconquête bu projeye son derece karşı.
Avrupa Ortak Endüstri Politikası
Avrupa Birliği, ABD ve Çin’in ardından dünyanın üçüncü büyük endüstri devi. 2020 yılında Avrupa Komisyonu yeni bir endüstri stratejisi belirledi. Bu strateji Avrupa’nın endüstri ortaklarının korunması ve teşvik edilmesi gerektiğini belirtiyor. Aynı zamanda bu politika Avrupa’nın fikri mülkiyet haklarının da korunması gerektiğini vurguluyor. Komisyon bu politikaya üç temel alanda yaklaşıyor. Birincisi kriz durumlarında serbest dolaşımın sağlanabilmesi için alternatifler üretmek. İkinci olarak AB’nin stratejik alanlarda üçüncü aktörlere olan bağlılığını azaltmak. Üçüncü ve son olarak ise AB’nin uluslararası tedarik zincirini güvenilir aktörlerle genişletmek.
Ortak endüstri politikası Fransız partilerin nadiren hemfikir oldukları bir konu. PCF, LFI, RN ve Reconquête bu politikayı kısmen destekliyor. Öte yandan Ekolojistler, Sosyalistler, Renaissance ve Sosyalistler bu politikayı kesin bir biçimde onaylıyorlar.
Schengen Bölgesi’ndeki Serbest Dolaşımın Korunması
Schengen Bölgesi, AB ülkelerinin sınırı olarak kabul edilebilir. İç sınırlar yoktur ve ortak bir dış sınır vardır. İnsanlar bu sınır içerisinde farklı ülkelere seyahat edebilir, yaşayabilir ve çalışabilirler. AB içerisinde Güney Kıbrıs ve İrlanda Schengen bölgesinde bulunmamaktadır. Ancak AB üyesi olmayan İsviçre, İzlanda, Liechtenstein ve İsviçre de bu bölgenin üyeleridir. Dolayısıyla 29 adet ülke bu bölgenin içerisindedir. Bir Schengen ülkesinde yaşayıp diğer Schengen ülkesinde çalışabilmek de mümkündür.
Schengen Bölgesindeki serbest dolaşımın korunması konusuna PCF, LFI, Ekolojistler, Sosyalistler ve Renaissance olumlu yaklaşıyorlar. Cumhuriyetçiler bu fikri kısmen onaylıyorlar. Ancak RN ve Reconquête bu politikaya son derece karşı bir konumdalar. Bu iki partinin temel motivasyonu da göçün Fransa’ya zarar vermesi şeklindedir.
Dış Sınırların Korunması Hususunun AB’ye Bırakılması
AB ülkeleri savaş, ekonomik kriz ve siyasi nedenler dolayısıyla son dönemlerde çok fazla göç almaya başladı. Bu durum kimileri tarafından olumlu görünürken bazı çevreler tarafından eleştiri konusu haline geldi. Avrupa Birliği içerisinde Frontex sınırların korunmasından sorumlu. Frontex, Avrupa Birliği Sınır Koruma Ajansı olarak faaliyet yürütüyor. Frontex, Schengen sınırlarını korumanın yanı sıra AB ve komşu ülkelerle sınır güvenliği konusunda ortak çalışıyor. Öte yandan, AB’nin deniz sınırlarının korunması da son derece karmaşık bir konu haline geldi. Son dönemde Akdeniz ve Ege’den gelen göç nedeniyle İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerde ağırlama kapasitesi doldu. Öyle ki göç konusunda her zaman AB’yi eleştiren İtalya Başbakanı Meloni, Avrupa Birliği ile iş birliği yapma noktasına geldi.
Fransız partiler içerisinde PCF, RN ve Reconquête kısmen bu politikaya karşı bir konumdalar. La France insoumise bu durumu kısmen de olsa onaylıyor. Öte yandan Cumhuriyetçiler, Renaissance, Sosyalistler ve Ekolojistler bu politikayı net bir biçimde onaylıyorlar.
Ortak Göç Politikası
Avrupa Birliği, çalışmak ve okumak için hala ilgi çekici bir konum olmayı sürdürüyor. Aynı zamanda iltica edenler, ekonomik veya savaş sebepleriyle ülkesini terk edenlerin de ilgi duyduğu bir bölge durumunda. 2023 yılında Avrupa Birliği’ne toplam 23 bin düzensiz göç gerçekleşti. Göçün artması ve yaşanan bazı olumsuz olaylar nedeniyle aşırı sağ hareketleri yükseldi. Aşırı sağ partiler Avrupa’daki göçün ortak bir politikayla gerçekleştirilemeyeceği görüşünde. Ancak bu sürecin ortak bir yönetime ihtiyaç duyduğunu da savunanlar az değil.
Fransa bu konunun en hareketli işlediği Avrupa ülkelerinden biri. Temel motivasyonu göç karşıtlığı olan iki parti bugün anketlerde toplam %37 civarında oy oranına sahip. Dolayısıyla Rassemblement National ve Reconquête bu politikaya son derece karşı bir konumda duruyorlar. PCF ve LFI kısmen ortak göç politikasının gerekliliğine inanıyorlar. Ancak Ekolojistler, Sosyalistler, Renaissance ve Cumhuriyetçiler bu politikanın gerekliliğini çok açık bir biçimde ifade ediyorlar.
Fransızlar yarın beş yıl boyunca görev yapacak Avrupa milletvekillerini seçecekler. Seçime katılım oranı ne yazık ki düşük. Avrupa Parlamentosu, seçime katılımı arttırmak amaçlı birden çok çalışma yürüttü. 9 Haziran Pazar günü bu çalışmaların ne kadar etkili olduğunu hep beraber göreceğiz.
Yarın sandığa gitmeyi unutmayın!
Avrupa Seçimleri hakkındaki yazımız için buraya tıklayın.
Fransa’nın Avrupa seçimlerine katılan partileri ve adayları hakkındaki yazımız için buraya tıklayın.
