Fransa’nın en köklü yükseköğretim kurumlarından olan Paris 1 Panthéon Sorbonne Üniversitesi, 1 Aralık 2025’te aldığı tartışmalı bir kararla, yabancı öğrenciler için lisans ve master düzeyinde ciddi bir artışa gidileceğini duyurdu. Böylece, Avrupa Birliği dışından gelen öğrenciler artık lisans programlarında 178 euro yerine 2.895 euro, yüksek lisans programlarında ise 254 euro yerine 3.941 euro ödeyecek. Sorbonne kayıt ücreti artışı, öğrenciler ve akademisyenler arasında ise büyük bir tartışma başlattı.
Artış kararı nasıl alındı?
Üniversitenin yönetim kurulu, yoğun eleştirilere rağmen söz konusu düzenlemeyi 18 kabul, 15 ret ve 3 çekimser oyla kabul etti. Bu karar; “Bienvenue en France” stratejisinin 2019’da yükseköğretim kurumlarına tanıdığı kayıt ücretlerinde farklılığa gidebilme imkânının Sorbonne’de ilk kez uygulanması anlamına geliyor. Gerçekten de Sorbonne Üniversitesi, aldığı prensip kararıyla 2019’daki hükümet yönergesine uyulmayacağını ve yabancı öğrencilerden ek kayıt ücreti alınmayacağını duyurmuştu. Ancak, üniversite yönetimi bugün alınan kararı “isteyerek değil, zorunlu ekonomik şartlar nedeniyle” aldıklarını belirtiyor.
Sorbonne kayıt ücreti düzenlemesi, tartışmaları beraberinde getirdi
Sorbonne yönetimi yaptığı açıklamada, yıllardır artan devlet kaynaklı ekonomik harç ve masraflar nedeniyle bütçede kritik bir açığın ortaya çıktığını ve bu nedenle yabancı öğrenciler için kayıt ücreti artışının kaçınılmaz hale geldiğini savundu.
Buna rağmen, bütçenin yeniden istikrar kazanması durumunda, kararın geri çekilebilmesi de kuvvetle muhtemel. Ancak üniversite bünyesindeki birçok akademisyen bu açıklamayı ikna edici bulmadı. Yaklaşık 100 öğretim üyesi ve üniversite çalışanı, yayınladıkları ortak bildiride bu uygulamayı “öğrencileri seçim kriterine göre ayıran, geçici ve ayrımcı bir çözüm” olarak tanımladı.
Kararın kamuoyuna yansımasıyla birlikte öğrencilerden de tepki gecikmedi. Sorbonne Üniversitesi öğrencilerinin oluşturduğu “Le Poing Levé” adlı öğrenci topluluğu, artışı “ciddi bir saldırı” olarak tanımlayarak mücadeleyi sürdüreceklerini açıkladı. Ayrıca, üniversitenin bazı bölümlerinde düzenlenen genel kurul toplantıları da bu karara yönelik tepkinin büyüklüğünü ortaya koydu.
Birçok öğrenci ise özellikle vize ücretleri, konaklama giderleri ve banka hesaplarında bulundurmaları gereken teminatlarla zaten ciddi bir mali yük taşıdıklarını belirterek, yaklaşık 4.000 euroluk Sorbonne kayıt ücreti talebinin “gerçekçi olmadığını” dile getirdi.
Hangi öğrenciler muaf tutulacak?
Her ne kadar ücret artışı geniş bir kesimi etkilese de bazı istisnalar mevcut. Buna göre:
- “Éxilé” olarak tanımlanan, ülkelerinden kaçmak zorunda kalan öğrenciler ile ;
- Birleşmiş Milletler’in belirlediği “en az gelişmiş 44 ülke” vatandaşları,
bu artıştan etkilenmeyecek.
Dolayısıyla Sorbonne kayıt ücretindeki bu artıştan, Türkiye’den gelen öğrenciler de doğrudan etkilenecek. Ancak altını çizmekte yarar var, halihazırda bir yükseköğretim kurumuna kayıtlı olan öğrenciler, kayıt yenilerken veya bir üst eğitim düzeyine geçerken (cycle) ücret ödemek zorunda kalmayacak. Kısacası bu artış, karar sonrasında Fransa’ya gelecek ve eğitimlerine başlayacak öğrencileri kapsıyor.
Özellikle Türkiye, Afrika, Maghreb ve Latin Amerika’dan gelen öğrencilerin en büyük yükü taşıyacağı vurgulanıyor.
Sorbonne Üniversitesi’nin yabancı öğrenciler için kayıt ücretlerini 4.000 euro seviyesine çıkarması, yalnızca kurum içi değil, Fransa genelinde yükseköğretim politikalarını da tartışmaya açtı.
Kararın ne seviyede uygulanacağı, geri çekilip çekilmeyeceği, ek muafiyet kararları ya da başka üniversitelerin benzer adımlar atıp atmayacağı, önümüzdeki aylarda netlik kazancak.
Bu tartışma, hem eğitim hakkı hem de fırsat eşitliği noktasında daha çok su götürecek gibi duruyor.
Fransa’da üniversite okumak ile ilgili bilgi notumuza göz atmak isterseniz, linki buraya bırakıyoruz.
