Her sene temmuz ayında sporseverler bir yarışı heyecanla bekliyor. Bu yarışın müptelası olsanız bile daha fazla para ödeyip sahneye yakın izleyemiyorsunuz çünkü bu yarışın ne bir sahnesi ne de bir pisti var! Bu yarış, sizi bir ülkeden diğerine, dağlardan göllere, kasabalardan şehirlere yolculuğa çıkarıyor. Hangi yarış olduğunu tahmin edebildiniz mi? Evet, bu yarış Fransa Bisiklet Turu, hem de ta kendisi!
Not: Bu yazıyı hazırlamaya karar verdiğimizde İstanbul’da bir araç sürücüsünün çarparak ölümüne sebep olduğu Doğanay Güzelgün hala aramızdaydı. Bisikletlilerin ülkemizde de güvenle yol alabileceği o gün gelene dek özlemle…
Fransa Bisiklet Turu Kaç Kilometredir?
Her yılın temmuz ayında düzenlenen Fransa Bisiklet Turu yaklaşık olarak 3500 kilometre uzunluğunda. Yarışmacılar, temmuz ayının kavurucu sıcaklarında 23 gün boyunca 21 farklı etapta pedal çeviriyor. Bu süreçte, dağlardan çayırlara, bağlardan göllere kadar türlü coğrafi oluşumda dayanıklılıklarını ispat etmeleri gerekiyor. İşte bu yüzden Fransa Bisiklet Turu diğer yarışlardan çok daha fazla hayranlık uyandırıyor!
Fransa Bisiklet Turu Nasıl Ortaya Çıktı?
1903 yılına gidiyoruz. Dönemin spor gazetesi l’Auto‘nun muhabiri, yayın yönetmenine gazetenin satışlarını artırmak için bisiklet turu düzenlemeyi öneriyor. Yayın yönetmeni Henri Desgrange bu fikri çok beğeniyor ve ilk yarış 19 gün sürecek bir parkurda düzenleniyor.
İlk dönemin yarışlarıyla ilgili oldukça şaşırtıcı bir detay var: Yarış, gece gündüz aralıksız devam ediyor. Ayrıca, sadece profesyonellere değil bisikletli gezginlerin katılımına da açık. Farklı sebeplerle de olsa, bugün bakınca akıl almaz görünen bu ayrıntılar 1930’lu yıllarda terk ediliyor.
Günümüzde ise her biri 8 kişiden oluşan 22 profesyonel takım yarışmalara katılıyor ve takımlar ülkelerinin değil sponsorlarını temsil ediyor. Böylelikle, farklı milletlerden yarışmacılar aynı takımda yer alabiliyor.
Turda Kaç Farklı Etap Bulunuyor?
Fransa Bisiklet Turu’nun parkuru her sene değişiyor. Başlangıç noktası farklı bir ülkede olsa dahi yarış her zaman aynı noktada sona eriyor. 23. günün sonunda yarışmacılar Champs-Elysées’de, Arc de Triomphe etrafındaki turlarını tamamladıktan sonra birinci ilan ediliyor.
Yarışmacıların parkur üzerinde 4 farklı tipolojideki etapta puan toplamaları gerekiyor. Bu kategoriler ise şöyle: accidentée, plat, montagne ve contre la montre.
Accidentée hafif tepelerin bulunduğu engebeli arazileri tasvir ediyor. Örneğin bu sene, başlangıç noktası olan Bilbao ile şarap bağlarıyla ünlü Beaujolais accidentée tipolojisine sahip etaplardı.
Plat düzlük arazileri tanımlıyor ve bu etaplar genelde Fransa’nın taşralarındaki tarım ya da çayırlardan geçiyor.
Montagne, dağ etabını ifade ediyor. Yarışmacıların, Pireneler’den Alpler’e kadar binlerce metre yükseklikteki dağları bisikletle tırmanmaları gerekiyor. Yarışın en çetin geçen ve yarışmacılara havlu attıran etapları genelde burası oluyor.
Son olarak contre la montre, diğer bir deyişle “zamana karşı”, yarışmacıların kişisel performanslarının test edildiği ve aerodinamiğin ön planda olduğu bireysel bir etap. Yarışmacılar bu etapta arayı açmayı başarırlarsa yarışta önemli bir avantaj elde edebiliyorlar. Örneğin, bu sene Vingegaard’ın eşsiz contre la montre performansı, rakibi Pogacar karşısında galibiyeti neredeyse garantilemesini sağladı.
Bütün etaplar sonunda toplamda en kısa sürede yarışmayı tamamlayan galibiyet kupasını kaldırmaya hak kazanıyor. Peki galibiyet kupası ne mi? Burada da ayrı bir ilginçlik var: Sarı mayo!
Fransa Bisiklet Turundaki Mayoların Anlamı
Her bir etabın galibi (en kısa sürede tamamlayanı) gün sonunda sarı mayoyu giymeye hak kazanıyor. Bu sayede, sarı mayo yarışmanın asıl galibi belli olana dek her gün el değiştiriyor -ve böylelikle farklı yarışmacıları motive ediyor! Mayonun rengi ise yarışmayı düzenleyen l’Auto‘nun basıldığı gazete kağıdının sarı olmasından kaynaklanıyor!
Motivasyon konusuna gelince, Tour de France bu konuda oldukça cömert. Yarışmada sarı mayodan başka beyaz, yeşil ve benekli mayolar da performansı yüksek sporcuları ödüllendiriyor.
Benekli mayo en iyi tırmanıcıya verilen ödüldür. Dağlık etaplarda belirlenen geçiş noktalarında (genellikle zirve) en yüksek puanı toplayan sporcular benekli mayoyu giymeye hak kazanır. Tırmanış zorluğuyla alınan puan da yükselir.
Yeşil mayo, sprinter denilen, çok hızlı atağa geçerek kısa sürede yüksek hıza ulaşabilen yarışmacılara verilir. Yarışmacıların bu mayoya hak kazanabilmesi için belirli sprint noktalarında yüksek puan elde etmeleri gerekir.
Nihayet, beyaz mayo ise en kısa sürede yarışı tamamlayan 25 yaş altındaki genç sporculara verilir.
Son olarak…
Fransa Bisiklet Turu, herhangi bir spor müsabakasından çok daha fazlası. Fransa’nın eşsiz güzellikleri hakkında görsel bir şölen. Yarışmacıların üstün dirayeti, çevikliği ve kararlılığı. Her koşulda sporcuları destekleyen halkın coşkusu… Ben Fransa Bisiklet Turu’nu gerçekten böyle görüyorum!
Açılış sahnesi sayesinde eşsiz güzellikte bulduğumuz 2021 yılının en iyi anlar videosunu da sizlerle paylaşıyoruz:
Yarış sporları ilginizi çekiyorsa, Formula 1’in Fransa tarihine göz attığımız ve Paul Ricard pistini kaleme aldığımız bu yazımıza göz atmayı da unutmayın!
