Fransız Diplomatlar Toplu Grevde: #Diplo2metier

Reform nasıl ortaya çıktı?

Fransız diplomasisindeki rahatsızlık, krizin derin ve varoluşsal olduğu izlenimini veriyor. 6 sendika ve Dışişleri Bakanlığı’nın genç diplomatlardan oluşan 500 kişilik bir kolektif 2 haziran Perşembe günü Fransız diplomasisinin iki tarihi organının (tam yetkili bakanlık ve dışişleri danışmanlığı) kaybolmasına yol açacak reforma karşı grev yaptı.

Quai d’Orsay’deki huzursuzluk aylardır mevcut fakat reformun uygulanmasına ilişkin kararnamenin, nisan ayında Cumhurbaşkanlığı seçiminin iki turu arasında adeta sessiz sedasız yayımlanmasıyla rahatsızlıklar tam anlamıyla gün yüzüne çıktı.

Reform ne öngörüyor?

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un isteği olan bu reform, yeni bir devlet memuru sınıfı yaratıyor. Bundan böyle yüksek derece memurlar belirli bir idari organa bağlı kalmayarak kariyerleri boyunca düzenli zaman aralıklarıyla farklı organlarda görev yapabilecekler. Yani aslında kariyer diplomatlarının özel statüsü ortadan kalkmış olacak.

Diplomatlarsa bu kararı dünyada ABD ve Çin’den sonra en geniş diplomasi ağına sahip Fransa’da “profesyonel diplomasinin sonu” şeklinde yorumluyorlar. Ayrıca reformun hala belirsiz bazı kısımlarının olması, gelecekleri için garanti isteyen endişeli diplomatların kafasında soru işaretleri bırakıyor.

Paris’te görev yapan ve anonim kalmak isteyen bir diplomat, “bu reform bir hata çünkü bizim uzmanlığımızı yok sayıyor. Bizim mesleğimiz zaman içinde saha tecrübeleriyle öğreniliyor. Benim yetkinliğim, bazı coğrafi bölgeleri tanımaktan ve konuştuğum yabancı dillerden geliyor. Ben vali olmayacağım. Bizler birbirinin muadili olan kimseler değiliz.”

#Diplo2metier

Bu tip sosyal hareketlerin Quai d’Orsay’de sık yaşanmaması grevin olağandışılığını gösterir nitelikte (kurumda ilk grev 2003 yılında yaşanmıştı). Pek çok diplomat twitterda “#diplo2metier” hashtagi ile hareketin yanında olduklarını ifade ediyor. Tabandan başlayan eylem giderek Dışişleri Bakanlığı hiyerarşisini kazandı ve birçok üst düzey yetkili ve büyükelçinin desteğini aldı.

Quai d’Orsay’de Kuzey Afrika ve Orta Doğu bölgeleri direktörü Anne Guéguen “Diplomat olmak sabırla inşa edilen bir uzmanlığın da ötesinde, bir hayat tercihidir. Diplomasi; yaklaşık 200 devletle kendi dillerinde diyalog kurmak, müzakere etmek ve barışı korumaktır. Bir doğaçlama sanatı değil, profesyonellerin işidir.” twitiyle diplomatlığın uzmanlaşma isteyen bir meslek olduğunu vurguladı.

Sciences Po Paris’de öğretim görevlisi ve Fransız dış politikası uzmanı Christian Lequesne, bu kararı şöyle yorumladı: “Macron’un amacı yönetimde bir hareketlilik yaratmak. Bu gayet sağduyulu bir ilke fakat bazı meslekler için uzmanlara ihtiyaç vardır. İster şahsi hayat açısından ister eğitim açısından diplomat olmak sonuçlarını düşünmeden yaptığınız bir şey değildir.”

“Yıllardır bu bakanlığın çözülüşüne tanık oluyoruz”

Aslında bu grev hareketi reforma karşıtlığın ötesinde daha derin bir rahatsızlığın göstergesi. 500 genç diplomattan oluşan birliğin Le Monde’da yayımlanan makalesinde bakanlığa aktarılan kaynaklardaki baş döndürücü azalmaya (son 30 yılda işgücünün yüzde 50 azalması) ve Quai d’Orsay’in rolünün marjinalleşmesi gibi meselelerin de altı çiziliyor.

Konuyla ilgili bir diğer mesele diplomatların görev tanımıyla alakalı. Ticari ve mali müzakereler için Ekonomi Bakanlığı, müzakere uzmanı asker-diplomatlarıyla Savunma Bakanlığı, dünya çapında sağlanan kalkınma yardımları için Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) gibi birçok aktör artık kendi araçlarıyla diplomasi yürütüyor.

Christian Lequesne’e göre bu gelişmeler diplomatları bir şekilde varlıklarını sorgulamaya itiyor ama Birleşik Krallık, ABD, Brezilya gibi birçok ülkede de mevcut olan bu problem uluslararası ilişkilerin evrimi ve diplomaside aktörlerin son yirmi yılda çoğalmasıyla alakalı.

Macron’un eski kıdemli dışişleri bakanından da destek geldi!

Macron’un eski dışişleri bakanı Jean Yves le Drian da dahil olmak üzere birçok emekli veya mevcut görevde olan üst düzey personel greve destek verdi. Yeni atanan dışişleri bakanı Catherine Colonna ise sessiz kaldı. Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Olivier Gauvin da hareketi twitterdan destekledi.

Diplomate : un métier qui se construit autour de compétences et connaissances indissociables de l'expérience de terrain.
A Paris, Téhéran, Washington et Istanbul, fier de porter cet engagement au service de la 🇫🇷 et des Français. #diplo2metier

— Olivier GAUVIN (@Gauvinolivier) June 2, 2022