Fransa’da Kürtaj Hakkı ve Simone Veil

Fransa’da kürtaj hakkı konusundan bahsederken, takvim yaprakları 17 Ocak 1975’e geri gider. Bu tarihte Fransa’da kürtajı bir suç olmaktan çıkaran kanun olan “Loi Veil”, resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanun, ülkede kadın hakları uğrundaki mücadelesi sembolik bir değere sahip olan dönemin Sağlık Bakanı Simone Veil’in adıyla anılmaktadır.

Simone Veil Kimdir?

Yahudi bir ailenin kızı olan Simone Veil henüz 16 yaşında Auschwitz toplama kampına gönderilir. Fransa’nın işgalden kurtulması sonrasında ülkeye döner ve Sorbonne’da siyaset bilimi eğitimi alır. Akabinde siyasete atılan Veil Fransız kabinesi tarihininin ikinci kadın milletvekili olarak tarihe geçmiştir.

Fransa’da Kürtaj Hakkı

Fransa’da kürtaj hakkı yasal olarak tanındığı günden bu yana prensip olarak 12 hafta ile sınırlı tutulmuştur. Ancak, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron döneminde bu sürede artışa gidilmiştir. Fransız Meclisi’nin 2022 Şubat ayında aldığı bir kararla Fransa’da yasal kürtaj süresi 12 haftadan 14 haftaya çıkmıştır.

Fransa, kürtajın suç olmaktan çıkarılmasının ardından kadın hakları konusunda öncü bir ülke izlenimi vermiştir. Gerçekten de Fransa’nın AB başkanlığı döneminde Macron’un Parlamento önündeki şu sözleri büyük takdirle karşılanmıştır:

Bütün kadınlar için kürtaj hakkını, Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi’ne eklemek istiyoruz.

Emmanuel Macron (19 Ocak 2022)

Emmanuel Macron’un bu çağrısı Avrupa Birliği’nde karşılık bulmuştur.

Avrupa Parlamentosu, 2022 Temmuz ayında aldığı bir kararla “kürtaj hakkının” Avrupa Temel Haklar Bildirgesi’ne eklenmesini uygun buldu. Bu oylama, Avrupa Konseyi’nce önünde gerçekleşmesi beklenen oylama sonrasında yasal zemine kavuşacaktır.

Bobigny Davası ve Fransa’da Kürtajın Suç Olmaktan Çıkarılması

1972 yılındaki bu davada uğradığı tecavüz sonucu hamile kalan Marie-Claire (16) yasadışı kürtaj yaptırmaktan, doktoru kürtajı gerçekleştirmekten, kızın annesi ve kürtaj için para yardımı aldığı üç arkadaşı ise “yardım ve yataklık” etmekten yargılanmaktaydı. Yargılamada sanık avukatlığını Gisèle Halimi üstlenmiştir. 

Kendisini geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz ve o dönemin parlak kadın aktivisti olan Avukat Gisèle Halimi, 1972’de Fransa yargılama tarihine geçecek Bobigny Davası sonucunda suçlamaların ilk celseden düşürülmesini sağlar. Kız serbest bırakılır, sanıklar hakkındaki cezalar ise mahkeme heyetinin “1920 yılına ait yasanın uygulama niteliğini yitirdiğinden” bahisle asla infaz edilmez.

Halimi duruşma sonrasında davalıların değil, kürtajı yasaklayan yasanın yargılandığını ifade edecek; kızın annesi ise “suçlu olan biz değiliz, sizin yasalarınız” şeklinde beyanda bulunacaktır. En nihayetinde yargı önünde kürtaj fiili suç olmaktan çıkacaktır.

Konuya ilişkin detaylı okuma yapmak isterseniz “Fransa’da Kürtaj Suçu ve Bobigny Davası” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz!