Bilinmezlik, tekinsizlik, karanlık ve tüm bunların yarattığı korku… Edebiyatta gotik akımını bu dört kelimeyle özetlemek mümkün. Şatolar, gotik mimarili kiliseler ve kaleler bu türde en sık tercih edilen mekanlar olmuştur. Fransız edebiyatı da bu akımdan geri kalmamış, okuruna insanın tüylerini ürperten eserler sunmuştur. Cadılar bayramına birkaç günün kaldığı bu Ekim gününde sizler için birkaç Fransız gotik eser listeledim. Keyifli okumalar!
1. Le Fantôme de L’Opéra (Operadaki Hayalet) – Gaston Leroux
Fransız Gotik edebiyatının en bilinen eserlerinden biridir hiç şüphesiz. Gaston Leroux’nun 1909 yılında yayımlanan Operadaki Hayalet romanı, birçok filme ve müzikale de uyarlanmıştır. Hikaye Paris’in ünlü opera binasında geçer. Mahzende gizlice yaşayan Opera Hayaleti’nin korodaki Christine’e ders vermesini ve buradan doğan tutkulu aşkı konu edinir.
Bu, doğumundan beri insanlığı titreten bir korkuydu: Bilinmeyenin korkusu.
Operadaki Hayalet, Gaston Leroux
2.Le Horla – Maupassant
Acımasız öykülerin (fr. conte cruel) ustası diyebileceğimiz Maupassant’ın belki de en tedirgin edici öykülerinden biridir Le Horla. Kendi dışında birinin varlığını hisseden birinin öyküsüdür. Görülemeyen, tanımlanamayan, bilinmeyen bu “varlık” gerçekten var mıdır yoksa kahramanın paranoyası mıdır? Delilikle olağandışının sınırları arasında Maupassant, okuru ustaca tedirgin eder. Klasik bir Fransız gotik edebiyatı örneklerindendir Le Horla.
Varlık! Onu nasıl adlandıracağım? Görünmez Şey. Hayır, bu yeterli değil. Ona Le Horla adını verdim ben. Niçin? Hiç bilmiyorum.
Le Horla, Maupassant
3.Notre Dame de Paris (Notre Dame’ın Kamburu) – Victor Hugo
Fransız edebiyatı denilince akla ilk gelen eserlerden biri: Notre Dame’ın Kamburu. Romantik dönemin en gözde eseri olmasının yanı sıra, gotik edebiyat olarak da değerlenirilebilir. Victor Hugo’nun gotik mimariye sahip Notre Dame Katedrali’nden esinlenerek yazdığı bu roman, yine bu katedralde geçer. Yıllar önce henüz bebekken katedrale bırakılmış ve çirkin olduğu için Quasimodo olarak adlandırılmış kilise zangoçu ve onun Esmeralda’ya olan aşkı romanın asıl konusudur. Kitap, müzikal ve filmlere de ilham olmuş kaliteli bir gotik edebiyat örneğidir.
Usta yazar Victor Hugo’nun aynı zamanda şahane bir ressam olduğunu da biliyor muydunuz? “Kelimelerini kağıtlara resmeden sıra dışı yazar: Victor Hugo” yazımıza göz atmayı unutmayın!
Gün herkesindir. Neden bana sadece geceyi veriyorlar?
Notre Dame’ın Kamburu, Victor Hugo
4.Infernaliana – Charles Nodier
Romantik akımın öncüsü olmanın yanı sıra, kara romantizmin de kurucuları arasında yer alan Charles Nodier’nin ürpertici öyküler derlemesi: Infernaliana. Hayaletler, şeytanlar, vampirler, hortlaklar ve daha birçok doğaüstü varlık hikayeleriyle korku edebiyatı temasını kapsar. Bugün gölgede kalmış olsa da Nodier’nin eserleriyle tanışmak için okunmaya değer. Aynı isimli Türkçe çevirisini de bulmak mümkün. Fransız gotik edebiyatı listesinin imza eserlerinden birisi olarak bahsedebiliriz.
Ölüm, avını geri istiyor. Doğa düzeninin uzun süre bozulmasından hoşlanmaz
Infernaliana, Charles Nodier
5.La Maison des hommes vivants (Ölmez Adamların Evi) – Claude Farrère
Hipnoz, klonlama, ölmemek için gençlerin kanını emen yaşlı adamlar… Claude Farrère, bilim kurgu ve fanteziyi bir arada kullanarak korku türünde eşsiz bir eser yaratıyor. 50li yıllarda Ahmet Kâmil tarafından “Canvermezler Tekkesi” ismiyle Türkçe bir uyarlaması da yazılmıştır. Farrère’in, klonlama ve klon ile olan hissel bağa değinmesi de dönem için oldukça dikkate değerdir.
Hakikatte hiç kimse hayatın ne olduğunu bilmez, bilmemiştir ve bilmeyecektir.
Ölmez Adamların Evi, Claude Farrère
6.Contes Fantastiques (Fantastik Öyküler) – Théophile Gautier
Romantik dönem yazarlarından Théophile Gautier, romantizmi fantastikle harmanlıyor. Gündelik hayat aniden doğaüstü bir nitelik kazanıyor, rüyalar kâbusa dönüyor. Gautier romantik öykülerini paralel yaşamlar, canlanan tablolar, hayaletler ve vampirlerle zenginleştiriyor ve okuru tedirgin etmeyi başarıyor. Yazarın 11 fantastik öyküsünden oluşan bu derlemede Gautier’nin incelikli üslubuna ve kurduğu dünyalara kapılmamak elde değil.
